Αποτελεί μια από τις πιο σπουδαίες αθλητικές μορφές της δεκαετίας του 70’ Το όνομα του έχει συνδεθεί με τις με την πιο «χρυσή» εποχή της Εθνικής Πολωνίας, στον ποδοσφαιρικό χώρο, γι’ αυτό, άλλωστε, η παρουσία του στο παγκόσμιο προσκήνιο έχει συνοδευτεί με επαίνους, συγκινήσεις και μια σειρά από έπαθλα. Άφθονες τιμές, αλλά και μεγάλες πιένες για τον Πολωνό μέσο και επιθετικό, Γκρέγκοζ Λάτο, ο οποίος διέπρεψε με το αντιπροσωπευτικό του συγκρότημα, όπως φαίνεται, μέσα από την ακόλουθη διαδρομή του στο αθλητικό στερέωμα. Μια διαδρομή, η οποία έχει συνδυαστεί με τη «λαμπρή» του πορεία σε διεθνές επίπεδο, καταδεικνύοντας πως δίκαια βρίσκεται στην «ελίτ» των πολωνικών «άσων» στη διάρκεια του χρόνου.

Το «προφίλ» του Γκρέγκοζ Λάτο!

Ο Γκρέγκοζ Μπολέσουαφ Λάτο (πολωνικά: Grzegorz Bolesław Lato, γεννήθηκε 8 Απριλίου 1950, Μάλμπορκ) είναι Πολωνός πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, ο οποίος αγωνιζόταν ως επιθετικός. Από τους κορυφαίους της χώρας του όλων των εποχών,^[1][2] ήταν πρώτος σκόρερ του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974. Μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση ασχολήθηκε με την πολιτική και το διάστημα 2008–12 ήταν πρόεδρος της Πολωνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.

Ο Λάτο ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα το 1962 στην ομάδα νέων της Σταλ Μίελετς. Σε ηλικία 17 ετών, υπέστη σοβαρό τραυματισμό, αλλά κατάφερε να ανακάμψει. Το 1969, υπέγραψε επαγγελματικό συμβόλαιο με το σύλλογο. Τη σεζόν της δεύτερης κατηγορίας πρωταθλήματος 1969–70, έκανε το ντεμπούτο του και το φθινόπωρο του 1969 για την ομάδα των ανδρών. Συνολικά, έπαιξε 23 αγώνες πρωταθλήματος στη δεύτερη κατηγορία, στους οποίους σημείωσε 6 γκολ και κέρδισε την άνοδο στην πρώτη κατηγορία. Αγωνιζόταν στην επίθεση, συχνά ως δεξιός ακραίος, αλλά και ως κεντρικός με ευχέρεια στο γκολ χάριν κυρίως της ταχύτητας και της εξυπνάδας του. Έτρεχε τα 100 μέτρα σε 10,8 δευτερόλεπτα.^[3][4]

Έκανε το ντεμπούτο του στην πρώτη κατηγορία πρωταθλήματος στις 9 Αυγούστου 1970 σε εντός έδρας νίκη με 5–2 με αντίπαλο τη Βίσλα Κρακοβίας, στην οποία σημείωσε και τα δύο πρώτα του γκολ στο πρωτάθλημα. Εκείνη τη σεζόν, η Σταλ έγινε μία από τις καλύτερες ομάδες στην Πολωνία. Το 1971 ο σύλλογος κέρδισε τον όμιλο Β στο Κύπελλο Ιντερτότο και τη σεζόν 1972–73 κέρδισε το πολωνικό πρωτάθλημα για πρώτη φορά στην ιστορία. Ο Λάτο αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ με 13 γκολ. Χάρη σε αυτό, ο σύλλογος έκανε το ντεμπούτο του στα Ευρωπαϊκά Κύπελλα.^[5][6]

Τη σεζόν 1973–74, η ομάδα τερμάτισε το πρωτάθλημα στην τρίτη θέση και το 1974 ο Λάτο επιλέχθηκε ως “Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς” στο δημοψήφισμα του “Σπορτ” του Κατοβίτσε και επίσης κατέλαβε την 6η θέση στην ψηφοφορία του France Football για τον καλύτερο ποδοσφαιριστή στην Ευρώπη.^[7] Τη σεζόν 1974–75, ο σύλλογος κατέλαβε τη δεύτερη θέση και ο Λάτο ήταν ξανά ο πρώτος σκόρερ με 19 γκολ.^[6] Ο σύλλογος κέρδισε το πολωνικό πρωτάθλημα τη σεζόν 1975–76, έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πολωνίας και στα προημιτελικά του Κυπέλλου UEFA.

Την αγωνιστική περίοδο 1976–77, ο Λάτο κέρδισε το δημοψήφισμα για τον καλύτερο αθλητή στη νοτιοανατολική Πολωνία. Τη σεζόν 1977–78, η ομάδα του κέρδισε το Trofeo Colombino και κατέλαβε την 8η θέση στο πρωτάθλημα. Το τελευταίο του παιχνίδι στη Πολωνία ήταν στις 7 Ιουνίου 1980. Συνολικά, στο υψηλότερο επίπεδο πρωταθλήματος της Πολωνίας, έπαιξε 272 αγώνες στους οποίους πέτυχε 111 γκολ.^[8]

Το 1980 του δόθηκε η ευκαιρία να κάνει καριέρα στο εξωτερικό (η πολωνική ομοσπονδία επέτρεπε μεταγραφή στο εξωτερικό μόνο σε όσους αθλητές συμπλήρωναν το 30ό έτος της ηλικίας τους) και αφού πρώτα απέρριψε πρόσκληση του Πελέ για να αγωνιστεί στην αμερικανική Νιου Γιορκ Κόσμος,^[3] συμφώνησε και υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με την βέλγικη Κ.Σ.Κ. Λόκερεν. Μετά από μία διετία στο Βέλγιο αγωνίστηκε στο Μεξικό με την φανέλα της Ατλάντε, ενώ έκλεισε την καριέρα του αγωνιζόμενος σε ερασιτεχνική ομάδα Πολωνών μεταναστών στον Καναδά.

Σε διεθνές επίπεδο αγωνίστηκε 100 φορές με τη φανέλα της Εθνικής Πολωνίας από το 1971 ως το 1984 πετυχαίνοντας 45 τέρματα. Έκανε το ντεμπούτο του στις 17 Νοεμβρίου 1971 με αντίπαλο τη Δυτική Γερμανία για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1972.^[10] Είναι τετάρτος σε συμμετοχές και τρίτος σε τέρματα πίσω μόνο από τους Ρόμπερτ Λεβαντόφσκι και Βουοντζίμιες Λουμπάνσκι.^[11] Ήταν βασικό μέλος της καλύτερης Εθνικής Πολωνίας όλων των εποχών μαζί με τους Καζίμιες Ντέινα, Βουαντίσουαφ Ζμούντα, Γιαν Τομασέφσκι που εξέπληξε με την παρουσία της καθώς η μόνη συμμετοχή της στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό στερέωμα χρονολογούνταν από τη συμμετοχή της στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1938. Ο Λάτο συμμετείχε σε τρία Παγκόσμια Κύπελλα (1974, 1978 και 1982) πανηγυρίζοντας δύο φορές την κατάκτηση της τρίτης θέσης: το 1974, όπου μάλιστα ήταν και πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 7 γκολ και το 1982, σημειώνοντας συνολικά 10 τέρματα σε 20 αγώνες Παγκοσμίων Κυπέλλων (παραμένει πρώτος Πολωνός σκόρερ).^[12] Συμμετείχε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 και 1976, κατακτώντας το χρυσό και ασημένιο μετάλλιο αντίστοιχα.^[9][13]

Σχεδόν κατεστραμμένος από έναν αδίστακτο συμπατριώτη του στον Καναδά, αποφάσισε το 1991 να πάρει εισιτήριο επιστροφής στη Μίελετς. Αποδέχεται τη θέση του προπονητή του συλλόγου, όπου παρέμεινε για δύο χρόνια. Στη συνέχεια ακολούθησε την προπονητική καριέρα στην Πολωνία, ήταν προπονητής στον Α.Ο. Καβάλας για μικρό χρονικό διάστημα το 1997 και εγκαταστάθηκε τελικά μόνιμα στην πόλη του στα τέλη του αιώνα. Αν και δεν ψηφίστηκε ως “Χρυσός Παίκτης της Πολωνίας” από την UEFA το 2004, ο Λάτο παραμένει ένας μεγάλος επιθετικός και ένας από τους πιο υποτιμημένους Ευρωπαίους ποδοσφαιριστές.^[5][9] Το 2000 η IFFHS τον ψήφισε στην 100ή θέση των καλύτερων Ευρωπαίων ποδοσφαιριστών του 20ού αιώνα.^[14]

Μετά ασχολήθηκε με την πολιτική και από το 2001 ως το 2005 ήταν εκλεγμένος στην πολωνική γερουσία με την Αριστερή Δημοκρατική Συμμαχία, ενώ στις 30 Οκτωβρίου του 2008 εξελέγη στη θέση του προέδρου της πολωνικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου με την FIFA να απειλεί με διεθνή αποκλεισμό σε περίπτωση που δεν γίνονταν εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου. Αιτία τα προηγούμενα σκάνδαλα διαφθοράς στο πολωνικό ποδόσφαιρο. Διατήρησε τη θέση έως το 2012 έχοντας μία κοινά αποδεκτή επιτυχημένη θητεία

Το πλούσιο…ταξίδι του Λάτο!

Τίτλοι και Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύλλογοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Πρωτάθλημα Πολωνίας(2): 1973, 1976
• Κύπελλο Πολωνίας: 1976 (φιναλίστ)
• ΚΟΝΚΑΚΑΦ Τσάμπιονς Λιγκ: 1983

Ατομικές Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Πρώτος σκόρερ Πολωνικού Πρωταθλήματος (2): 1973, 1975
• Πολωνός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς: 1974, 1977

Διεθνές επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Ολυμπιακοί Αγώνες: 1972 (χρυσό μετάλλιο), 1976 (ασημένιο μετάλλιο)
• Παγκόσμιο Κύπελλο– Τρίτη θέση: 1974, 1982

Ατομικές Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

• Πρώτος σκόρερ Παγκοσμίου Κυπέλλου : 1974
• IFFHS: Οι 100 καλύτεροι Ευρωπαίοι ποδοσφαιριστές του 20ού αιώνα

Η «ταυτότητα» του Λάτο!

Ο Λάτο στο Κύπελλο Πρωταθλητριών!

Ο Λάτο στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ!

Ο Λάτο στη Λόκερεν!

Ο Λάτο στην Εθνική Πολωνίας!